Gastroenterolog, 6 yıl süren tıp eğitimi ve 5 yıl süren iç hastalıkları uzmanlık eğitimi üzerine en az 3 yıl süre ile sindirim sistemi (gastrointestinal sistem) hastalıkları ve bu hastalıkların endoskopik teşhis ve tedavi yöntemleri konusunda üst ihtisas yapan tıp hekimlerine verilen addır.
Gastroenteroloji bölümü yemek borusu, mide, bağırsak, pankreas ve karaciğer hastalıklarının tanısını koyarak endoskopik ve medikal tedaviler gerçekleştirir.
Üst sindirim sistemi kanalının içinin görülerek incelendiği teşhis yöntemine endoskopi adı verilir. Endoskopi sırasında ağızdan geçilerek yemek borusu (özofagus), mide, oniki parmak bağırsağının ilk iki bölümü muayene edilebilir. İşlem sırasında kullanılan cihaz “gastroskop”tur. Bu esnek, bükülebilir, ucunda minik bir kamera olan ve işaret parmağı kalınlığında tüp şeklinde ileri teknoloji ürünü bir cihazdır. Endoskopi ucundaki kamera, midenin iç yüzünün görüntüsünü yüksek çözünürlüklü bir televizyon ekranına yansıtır. Bu sayede polipler, tümörler, iltihabi değişiklikler, kanamaya yol açabilen damarsal genişlemeler veya başka patolojik değişiklikler varsa görülür. Endoskopi sırasında saptanan normal olmayan dokuların mikroskopik incelenmesinin yapılabilmesi (patoloji tetkiki) için küçük örnekler alınabilir (biopsi) veya polip adını verdiğimiz yapılar tamamen çıkartılabilir.
İşlem anastezi altında yapılamakta olup, tamamen ağrısızdır.
Uzun süreli mide yakınmalarında,
Orta ve ileri yaşta başlayan mide şikayetlerinde,
Tıbbi tedaviye yanıt vermeyen mide şikayetlerinde,
Reflü yakınmalarında,
Mide kanaması geçirmiş ya da geçirmekte olanlarda,
Kansızlıkta,
Yutma güçlüklerinde,
Mide kanseri şüphesinde,
Mide kanseri olanların birinci derece akrabalarında,
Başka yöntemlerle sebebi tespit edilmeyen karın ağrısı şikayetlerinde
ve diğer birçok mide hastalıklarında endoskopi yapılabilir.
Kolonoskopi, ince bağırsakların son noktasından başlayıp, anüste sonlanan yaklaşık 1,5-2 m uzunluğundaki kalın bağırsağın; kolonoskop denilen bükülebilir bir aletle anüsten girilerek yapılan incelenmesi işlemidir.
İşlem anastezi altında yapılamakta olup, tamamen ağrısızdır.
45 – 50 yaş ve üzerindeki kimselerde olası bağırsak kanserinin erken teşhisi için tarama amacıyla kolonoskopi yapılmalıdır. Bu işlem esnasında saptanan polip denilen ve zamanla kansere dönüşebilen lezyonların çıkarılması ile kanser gelişiminin önüne geçilebilmektedir.
Makattan taze kırmızı kanaması olanlarda veya dışkısında gizli kan saptananlarda,
Birinci derece akrabasında kalın bağırsak kanseri veya polibi öyküsü olanlarda,
Bağırsak kanseri veya polibi öyküsü olanlarda kontrol amacıyla,
Çekilen diğer filmlerde kalın bağırsakta şüpheli görünüm saptanan kişilerde,
Geçmeyen ishali olanlarda ishal sebebinin araştırılması amacıyla,
İnflamatuvar bağırsak hastalığı (ülseraktif kolit crohn hastalığı) olanlarda,
Nedeni açıklanmayan kilo kayıplarında,
Uzun süren kabızlık durumlarında,
Dışkılama alışkanlığında değişiklik olması,
Tedavi ile geçmeyen ve nedeni açıklanmayan karın ağrılarında yapılmalıdır.
Göğüste göğüs kemiği arkasında yanma
Ağıza acı ekşi sıvı gelmesi
Geğirme, şişkinlik
Ağıza gıda artıkları gelmesi
Yutma güçlüğü, yutakta takılma duygusu
gibi yakınmalar ön plandadır.
Reflü tedavisinde mide ilaçları, endoskopik tedaviler (Antireflü mukozektomi (ARM), Stretta yöntemi ile reflü tedavisi…) ve gereğinde cerrahi tedaviler ile reflüden kurtulmak mümkündür.
Hemoroid (basur): Ikınma sırasında makattan kan gelmesi, ıkınma sırasında makattan dışarıya sarkma olması, makat bölgesinde kaşıntı hissi, makatta ağrı ve makat bölgesinde ele gelen ağrılı şişlik yakınmaları ile kendini belli eder. Hemoroid hastalığının başlangıç döneminde sadece kanama yakınması varken, daha sonraki dönemlerde kanamaya dışkılama sırasında makatta oluşan şişlikler eşlik eder. Hemoroid ilerledikçe bu şişlikler artık içeriye girmez hale gelir.
Çatlak ise genelde zorlanmaya bağlı, aşırı kabızlığa bağlı aşırı ıkınma sonucunda makat girişindeki dokunun çatlaması – yarılması olarak tanımlanabilir.
Hem hemoroid hemde makat çatlağında gastroenteroloji takibi ve çeşitli endoskopik tedaviler ile yakınmalardan kurtulmak mümkündür.
DOÇ. DR. TURAN ÇALHAN © 2023 TÜM HAKLARI SAKLIDIR.